Expert-interview

"Euthanasie is een appèl voor hulp"

Paul Moeremans, een door de wol geverfde arts uit Mechelen, vindt dat je als dokter eerst moet proberen het leven van een patiënt te redden door antidepressiva te geven.

Hoe kijkt de familie van de patiënt tegen euthanasie aan?
Paul Moeremans: De familie kan op de patiënt inpraten om hun erfenis en hun bezittingen te vrijwaren. De familie doet soms zeer raar. De onderhandeling met de arts verloopt heel anders: alleen met de patiënt. Je moet zeer erg opletten, want dat is het grote probleem. Familie is een belanghebbende partij daarin.

Welke stappen moet een patiënt ondernemen om euthanasie te verkrijgen?
Moeremans: Een heel moeilijke vraag, in die zin als dat er eigenlijk twee methodes zijn. De eerste methode is heel simpel: hij spaart medicatie op en hij neem ze ineens uit of hij hangt zich op of hij pleegt zelfmoord op een ander manier, bijvoorbeeld springen van een brug of gebouw. Er moet ook een medische assistent bij zijn. Er ontstond grote commotie omtrent een arts die zo'n zelfmoordkit had gemaakt waardoor mensen dat eigenlijk min of meer konden bestellen om euthanasie te plegen. Langs de andere kant, indien ze echt euthanasie wensen die dus medisch geassisteerd is, is het noodzakelijk dat een arts en een tweede arts daar hun opinie over geven. Daar zijn de lijfartsen eigenlijk voor die vaak verbonden zijn aan de Vrije Universiteit van Brussel.

Is euthanasie ook van toepassing voor een patiënt die psychisch lijdt?
Moeremans: Wie een zware depressie heeft, is meer geneigd om zelfmoord te plegen. Tien procent gaat zelfmoord plegen. Je moet alleszins eerst proberen antidepressiva te geven. Ik ken mensen die dat echt dood wouden zijn en die met een minimale behandeling, dat wilt zeggen één pilletje gedurende twee ùaa,de,; uiteindelijk nu toch al vele jaren elke dag met hun hondje rondlopen. Je moet een beetje zien dat je niet een kortdurende depressie gaat behandelen met euthanasie, want dan ben je niet goed bezig.

Kan de dokter het uitvoeren ervan zelf weigeren?

Moeremans: Dat is perfect mogelijk. Daar is wetgeving over. Als een arts het weigert uit persoonlijke overtuiging, moet hij verwijzen naar een andere arts die het wel wil doen. Als een arts vindt dat er eerst een zinnige behandeling moet geprobeerd worden alvorens over te gaan naar euthanasie, dan kan hij dat ook weigeren.

Kan euthanasie enkel uitgevoerd worden op bejaarde patiënten en meerderjarigen?
Moeremans: Voorlopig wel. Men spreekt over handelbekwaamheid en daar is al een leeftijd van zestien jaar gevallen, waarover niet meer gediscuteerd wordt. Twaalf jaar wordt nu ook gezegd en in gevallen van kinderkanker en dergelijke wordt dat ook zo gedaan. Dat is altijd in overleg met de ouders.

Zijn er mensen die terug op hun besluit komen om toch verder te gaan met leven?
Moeremans: Meer dan 90 procent. Uiteindelijk is het dreigender dat ze euthanasie gaan vragen. Mensen die huisvestingsproblemen hebben, in hongerstaking gaan of zich ophangen bijvoorbeeld. Dat zijn meer appèls voor hulp dan voor euthanasie zelf. Als je dan eens een keer grondig begint te vragen, is het helemaal geen euthanasievraag. Het wordt zo genoemd, omdat dat appèl veel dringerder lijkt.

Zal euthanasie in de toekomst evolueren tot een behandeling toegankelijk voor iedereen die uit het leven wil stappen?
Moeremans: Samuel Orwell beweerde in de jaren twintig. Het is bijzonder waarschijnlijk dat indien de economische situatie slecht wordt, er een situatie zal zijn waarbij men een beetje de zachte dwang zal gebruiken om het zover te doen komen.

Hebt u zelf ooit al euthanasie uitgevoerd?
Moeremans: Nu niet helemaal uitgevoerd, meer wel iemand verwezen naar de UZ Brussel waar dat uitgevoerd is. Dat was in de context waarin het nog allemaal niet toegestaan is. Uiteindelijk is het heel erg vervelend, want je moet een hele grote kit anesthesieproducten in huis halen. Dat zijn zeer gevaarlijke producten waarbij je geen tien procent van gebruikt.